Lịch sử hình thành UBND Phường 1

1. Lịch sử hình thành và phát triển:

Vào khoảng thế kỷ 17, vùng đất Phường 1 là nơi rừng rậm. Trãi qua bao thăng trầm của lịch sử, các tộc người Việt và người Chăm vào đây khai phá lập ấp.

Năm 1858, thực dân Pháp xâm lược nước ta và chiếm Tây Ninh năm 1861. Dưới ách thống trị của thực dân Pháp, Tây Ninh có 2 quận: Trảng Bàng và Châu Thành với 10 tổng và 52 làng, trong đó có làng Thái Hiệp Thạnh (bao gồm 3 phần đất của 3 làng Thái Bình, Hiệp Ninh, Ninh Thạnh) và Đông Tác của người Chăm (nay thuộc Phường 1).

Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Thị xã Tây Ninh được chia thành các vùng 1, 2, 3, 4 và B5 (vùng nội ô Thị xã) trực thuộc. Sau năm 1975, vùng 1 và vùng 2 được sát nhập lại thành Phường 1 với diện tích là 7,9 km². Với những chiến công đạt được qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, Phường 1 được Đảng và Nhà nước tặng thưởng 14 Huân chương Độc lập, 158 Huy chương kháng chiến các loại, 16 Mẹ Việt Nam Anh hùng và đặc biệt, ngày 29/01/1996 được Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam phong tặng danh hiệu" Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân".

Phường 1 được thành lập từ năm 1975, được hình thành từ đơn vị Vùng 1, sau này đổi tên thành Ủy ban nhân dân Phường 1, Thị xã Tây Ninh. Ngày 29/12/2013, Thủ tướng Chính phủ ra Nghị quyết số 135/NQ-CP nâng cấp Thị xã Tây Ninh thành Thành phố Tây Ninh-Thành phố trực thuộc tỉnh Tây Ninh.

2. Vị trí địa lý: Phường 1 nằm về phía Nam của thành phố Tây Ninh

- Phía Bắc giáp phường Ninh Sơn và xã Bình Minh.

- Phía Nam giáp xã Thanh Điền, huyện Châu Thành

- Phía Tây giáp xã Bình Minh và xã Thái Bình, huyện Châu Thành.

- Phía Đông giáp Phường Ninh Sơn, Phường 2, phường Hiệp Ninh và Phường 3.

3. Điều kiện tự nhiên:

Phường 1 có diện tích 8,49 km², dân số năm 2019 là 15.336 người [2], mật độ dân số đạt 1.806 người/km². Đến hiện nay Phường 1 có 4.586 hộ với 15.454 nhân khẩu được chia làm 05 khu phố: Khu phố 1, Khu phố 2, Khu phố 3, Khu phố 4, Khu phố 5 và có 104 Tổ dân cư tự quản. Cụ thể:

- Khu phố 1 có 25 Tổ dân cư tự quản

- Khu phố 2 có 24 Tổ dân cư tự quản

- Khu phố 3 có 23 Tổ dân cư tự quản

- Khu phố 4 có 09 Tổ dân cư tự quản

- Khu phố 5 có 23 Tổ dân cư tự quản

* Về cơ sở giáo dục và y tế:

- Cơ sở giáo dục: Trên địa bàn Phường 1 có 07 trường: trường Mẫu giáo Sơn Ca; Trường Mầm non thực hành, Trường Mầm non Happy Days; 03 trường tiểu học gồm Trường tiểu học Trần Quốc Toản, trường tiểu học Bùi Thị Xuân và Trường tiểu học Lê Văn Tám ; 01 trường THCS Phan Bội Châu; có 02 trường: Tiểu học Lê Văn Tám và THCS Phan bội Châu đạt chuẩn quốc gia.

- Y tế: có 01 trạm y tế phường duy trì chuẩn quốc gia về y tế.

* Về Tôn giáo, dân tộc:

- Về tôn giáo: trên địa bàn phường có 18 cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng đang hoạt động. Trong đó có 01 thánh đường Hồi giáo Islam tại Khu phố 2;  05 chùa phật giáo gồm: chùa Như Lai, chùa Long Sơn, chùa Phổ Ninh, chùa Linh Bửu, chùa Phước Lâm; 04 tịnh xá gồm: tịnh xá Kỳ Hoàn, tịnh xá Ngọc Truyền, tịnh xá Ngọc Ninh, tịnh xá Ngọc Thạnh; 05 miếu gồm: miếu Ngũ Hành, miến Quan lớn (miếu trong), miến Quan lớn (miếu ngoài), miếu Thổ Chủ, miếu Linh Sơn thánh mẫu và 03 đình: đình Thái Ninh, đình Thái Vĩnh Đông và đình Thái Bình. Một số người dân trên địa bàn theo đạo Phật và người Chăm sinh sống tại Khu phố 2 theo Hồi giáo.

- Về dân tộc: Trên địa bàn phường 1  có 04 dân tộc Kinh, Chăm, Ấn và Hoa. Trong đó dân tộc Kinh chiếm 97,06% và các dân tộc Chăm, Hoa, Ấn chiếm 2,94%. Đặc biệt, có cộng đồng người Chăm gồm 125 hộ với 365 nhân khẩu sinh sống lâu đời tại Khu phố 2.

* Di tích lịch sử:

- Đình Thái Bình được Bộ Văn hóa thông tin công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia tại Quyết định số: 3211/QĐ-BT ngày 12/12/1994.

- Chùa Phước Lâm di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh được công nhận theo Quyết định số 245/QĐ-CT ngày 22/11/2005 của UBND tỉnh Tây Ninh.

Ngoài ra trên địa bàn phường còn có nhà cổ Đốc phủ sứ Nguyễn Văn Kiên tọa lạc tại số 39, đường Phan Chu Trinh, khu phố 2, phường 1, thành phố Tây Ninh vừa được UBND tỉnh quyết định xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật.

* Lễ hội Ramanđa:

Là lễ hội dân gian của người Chăm Islam. Thờ Thánh Ala, thần Mặt trời.

Lễ thức: Đọc kinh cầu nguyện ở Thánh đường, thắp nến tiển ông bà, lễ kết thúc tháng chay.

Hàng năm vào ngày mùng 3 tháng 2 (âm lịch) tổ chức hội mời lối xóm sang nhà chuyện trò. 

4. Điều kiện Kinh tế - Xã hội

* Tiềm năng lợi thế:

Phường 1 có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng - an ninh, có rạch Tây Ninh kết nối sông Vàm Cỏ Đông và Quốc lộ 22B, đại lộ 30/4 rất thuận lợi trong việc giao thông, lưu thông hàng hóa, phát triển kinh tế, xã hội.

Ngoài ra có các doanh nghiệp đóng trên địa bàn phường như: Công ty TNHH MTV Trung Nam, Công ty TNHH MTV Ngọc Tùng, Công ty chế biến hạt điều Minh Linh đang triển khai thực hiện các dịch vụ về chế biến hàng hóa nông sản qua đó tạo ra nhiều cơ hội về việc làm, nâng cao đời sống về vật chất và tinh thần cho nhân dân.

* Hạ tầng giao thông, đô thị:

- Các tuyến đường, hẻm giao thông trên địa bàn Phường 1 đa số được nhựa hóa, bê tông thuận lợi cho người dân đi lại sinh sống, làm ăn và tạo tiền đề cho phường tiến tới phường Văn minh đô thị.

- Toàn phường có tổng số 129 tuyến đường, bao gồm cả đường trục chính và đường hẻm nội thị. Lắp đặt hệ thống chiếu sáng trên các tuyến đường, các hẻm nội thị đạt 82/129 tuyến tạo điều kiện thuận lợi trong việc đi lại cho nhân dân vừa tạo động lực để phường phát triển kinh tế - xã hội.

* Thương mại dịch vụ:

Năm 2017 trên địa bàn phường có 609 hộ, cơ sở kinh doanh cá thể thương mại, dịch vụ. Các dịch vụ, thương mại ngày càng được mở rộng và đa dạng, đến nay trên địa bàn toàn phường có 850 hộ, cơ sở kinh doanh thương mại dịch vụ.

* Nông nghiệp, nông thôn

Diện tích các loại cây trồng 470 ha, hiện nay phường triển khai thực hiện kế hoạch phát triển các mô hình cây ăn quả và rau các loại áp dụng theo quy trình VietGAP trên địa bàn Phường 1, TP.Tây Ninh, đảm bảo tính hiệu quả và sức lan tỏa trong sản xuất.

Hệ thống các công trình thủy lợi trên địa bàn với 12 tuyến kênh, tổng chiều dài 8.118m đáp ứng được nhu cầu tưới tiêu của người dân trong hoạt động sản xuất nông nghiệp; các tuyến kênh chưa được bê tông hóa chiếm tỷ lệ 72,63%.